Prof. Erik Scherder voorziet coalitie van advies, Sportplatform verwacht de daad bij het woord

 

De gemeenteraadsverkiezingen zijn achter de rug. Een nieuwe gemeenteraad is geïnstalleerd. Binnenkort gaat een nieuwe coalitie spreken over speerpunten voor de komende vier jaren.

Het Sportplatform toonde zich enkele weken geleden zeer content met de aandacht voor het thema sporten en bewegen bij de lokale politiek. Voorzitter Hans van Tricht zei: “We zijn tevreden over de verkiezingsprogramma’s. Het begint met woorden, we kijken reikhalzend uit naar de daden.”

Als het aan Professor Erik Scherder ligt krijgt sport en bewegen de hoogste prioriteit bij de lokale beleidsmakers. Enkele weken geleden was de professor in de Tweede Kamer om te spreken over ‘bewegingsarmoede’.

Erik Scherder: “Het leven heeft twee jaar in het teken gestaan van covid 19. Maar eigenlijk was er allang een pandemie gaande: die van bewegingsarmoede,” stelt Scherder. “De WHO meldt dat lichamelijke inactiviteit de 4e doodsoorzaak is geworden wereldwijd. In dat kader wordt in 2012 beschreven dat 5,3 miljoen mensen overlijden aan ziekten direct gerelateerd aan bewegingsarmoede. Ter vergelijking: aan roken overlijden in die periode 5,1 miljoen mensen wereldwijd – de reden voor de uitdrukking ‘zitten is het nieuwe roken’.” 

Na 2012 zijn de cijfers wereldwijd alleen maar dramatischer geworden. Zo ook in Nederland en dus ook in de gemeente Bunschoten. “Als onze gekozen politici het beste met hun stemmers voor hebben, kan het niet anders zijn dan dat we dit terugzien in concrete plannen,” stelt Hans van Tricht. “Het welzijn van de burgers telt immers zwaar.”

Scherder: “Een actieve leefstijl bestaat uit twee belangrijke elementen: het zitten onderbreken én de beweegnorm halen. Wat betreft het zitten onderbreken: zoveel men kan, maar bij voorkeur ieder half uur het zitten onderbreken, door bijvoorbeeld 3 minuten te bewegen. Studies laten zien dat iedere onderbreking van het zitten al helpt en een positief effect heeft op gevoeligheid voor insuline en op de stofwisseling van het hartvaatstelsel.”

Wat gaat er in Spakenburg gebeuren aan initiatieven om teveel ongezonde voeding af te remmen? Gaat de gemeente echt kijken naar het aandeel gezonde voeding in de sportkantines? Komt er een vast deel van de sportsubsidie aan sporten voor ouderen en mensen met een beperking?

“De afgelopen twee jaar tuimelen de studies over elkaar heen, met steeds dezelfde indringende boodschap: jong en oud moeten méér gaan bewegen en sporten om het afweersysteem te versterken en de risico’s op ziekten, gerelateerd aan bewegingsarmoede, te verminderen.”

Het Sportplatform heeft inzichtelijk gemaakt welke concrete speerpunten werden benoemd door de lokale politici. Wordt Sporthal De Kuil vernieuwd en uitgebreid? Komt er een trimbaan bij ’t Kleine Zeetje? Komen de toegezegde projectsubsidies die jeugd en anderen stimuleren deel te nemen aan sportieve activiteiten? Wordt de Nota Stimulus ook echt weer geactiveerd? Blijven de buurtsportcoaches actief?

“De afgelopen twee jaar zijn mensen nog minder gaan sporten en bewegen. Onze weerbaarheid is niet toe- maar afgenomen. De lockdowns hebben geleid tot een grote afname van lichamelijke activiteit, met ook negatieve gevolgen voor de (mentale) gezondheid. De bewegingsarmoede knaagt niet alleen aan onze fysieke gezondheid; ook onze mentale gezondheid heeft hieronder te lijden. Bewegen en sport geven ons de veerkracht om in moeilijke tijden overeind te blijven. Daarnaast werden veel mensen gevraagd thuis te werken. Voor veel mensen werd thuis ‘werken’ thuis ‘zitten’. De sportbranche werd geheel of gedeeltelijk gesloten, en leden van sportverenigingen en sportscholen zijn soms weggebleven.” 

Komt er een vast deel van de sportsubsidie toe aan sporten voor ouderen en mensen met een beperking? Komen er extra wandelroutes met voldoende rustmogelijkheden? Komt er een Pluim voor de ‘kampioen vrijwilliger’? Komt er een sportloket waar sportverenigingen terecht kunnen voor ondersteuning?

Erik Scherder: “De overheid neemt de bewegingsarmoede onvoldoende serieus. De overheid wil niet ‘betuttelen’ en laat het bewegen aan het individu over. Maar het individu wordt beperkt door het schoolsysteem, het zittend werken, de zorginstelling. Onbegrijpelijk in het licht van de grootste crisis na de WO II en de noodzaak om onze gezondheid tegen toekomstige pandemieën beter te beschermen door het versterken van ons immuunsysteem.”

Een nieuw aandachtspunt voor het College van B & W lijkt te komen bij Sportpark De Vinken. Het lijkt erop dat de grenzen van de capaciteit zijn bereikt. Veel verenigingen kennen groeiende belangstelling en ervaren belemmeringen. Het Sportplatform geeft de gemeente het advies om te komen met een toekomstvisie.

Scherder tot slot: “Het gezamenlijke doel moet veel ambitieuzer worden gesteld. In het preventieakkoord is een doelstelling opgenomen over bewegen: in 2040 moet minstens 75% van de bevolking voldoende bewegen. Dat is twee generaties verder! De Nederlandse Sportraad is hier heel duidelijk over: dit moet in 2030 zijn bereikt, en met een aangepaste beweegnorm.”

Erik Scherder is hoogleraar Klinische Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Ook is hij hoogleraar Bewegingswetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn onderzoek focust zich met name op de positieve effecten van beweging op het functioneren van ons brein. Erik Scherder is lid van de Nederlandse Sportraad.

De stichting Sportplatform Bunschoten is benieuwd of de woorden van de professor leiden tot een sportief coalitieakkoord. Worden de ambitieuze woorden omgezet in daden?